Ο ΦΠΑ αποφέρει περί τα 2,5 δισ. ευρώ ετησίως στα είδη διατροφής στον κρατικό προϋπολογισμό. Η Ελλάδα εφαρμόζει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στην Ευρώπη στα είδη διατροφής, στο 13% και 24% αντίστοιχα.
Συγκεκριμένα η μείωση του ΦΠΑ θα οδηγήσει σε φθηνότερα τρόφιμα αν οι επιχειρήσεις αναγκαστούν να μετακυλίσουν στον τελικό καταναλωτή τη μείωση του φόρου.
Επομένως, αν η μείωση του ΦΠΑ περάσει στην τελική τιμή, το όφελος θα είναι μεγαλύτερο για τον καταναλωτή με τα πολύ χαμηλά εισοδήματα σε σχέση με αυτόν που δεν αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, διότι θα αυξηθεί η αγοραστική του δύναμη.
Επίσης, η μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ θα φρενάρει τις ανατιμήσεις. Όμως αυτό θα πρέπει να συνοδευθεί με ελέγχους από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Η Ισπανία προχώρησε σε μηδενισμό του ΦΠΑ σε ορισμένες κατηγορίες τροφίμων για να συγκρατήσει τον πληθωρισμό των τροφίμων, τα επιθυμητά αποτελέσματα δεν ήρθαν και το μέτρο παρατάθηκε μέχρι το τέλος Ιουνίου. Απαιτείται λοιπόν εποπτεία και απειλή κυρώσεων.
Η κατανάλωση των τροφίμων δεν επηρεάζεται από την πορεία των τιμών σε τόσο μεγάλο βαθμό όσο άλλα προϊόντα και υπηρεσίες. Αυτό αποδείχθηκε και μέσα στην κρίση όπου η κατακόρυφη αύξηση στις τιμές των τροφίμων, ουσιαστικά έφερε πάρα πολύ περιορισμένη μείωση στον όγκο των πωλήσεων.
Έτσι, τον τελευταίο χρόνο η Ελλάδα εμφανίζει υψηλότερα ποσοστά ανατιμήσεων σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με τον κλαδικό πληθωρισμό να διαμορφώνεται στο 5,3%.
Η δε αύξηση των τιμών στα τρόφιμα από τον Απρίλιο του 2021 μέχρι τον Απρίλιο του 2024 διαμορφώνεται στο 30,28% στην Ελλάδα, όταν στην ευρωζώνη ήταν στο 26,26%.
Η μείωση του ΦΠΑ θα οδηγήσει σε φθηνότερα τρόφιμα, αρκεί όλοι οι εμπλεκόμενοι στην αλυσίδα παραγωγής, διακίνησης και εμπορίας των προϊόντων να γνωρίζουν πως εάν η μείωση του φόρου δεν περάσει στον καταναλωτή, θα βρεθούν αντιμέτωποι με βαριά πρόστιμα.