«Ο ρόλος των ενεργειακών υποδομών για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας – Ομετασχηματισμός τους για να υποστηρίξουν τις πράσινες επενδύσεις», ήταν το θέμα του πάνελ στο πλαίσιο του 5th Athens Investment Forum, που πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής και συνδιοργανώνουν το ΤΕΕ και η Vertical Solutions.
Ομιλητές στο πάνελ που συντόνισε ο δημοσιογράφος Νίκος Χατζηνικολάου ήταν οι κκ: Νίκος Τσάφος, Ειδικός Σύμβουλος στον Πρωθυπουργό σε θέματα Ενέργειας, Μάνος Μανουσάκης, πρόεδρος και CEO, ΑΔΜΗΕ, ο Ιωάννης Μητρόπουλος, γενικός διευθυντής, ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ – ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, η Maria – Rita Galli, Διευθύνουσα Σύμβουλος, ΔΕΣΦΑ, ο Κωνσταντίνος Σιφναίος, διευθύνων σύμβουλος, GASTRADE, ο Nunzio Ferrulli, Chairman, ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ και ο Γιώργος Σάτλας, Executive Officer, ICGB AD
Ν. Τσάφος: Στην ενεργειακή κρίση οι υποδομές κάνουν τη διαφορά
Πρώτος το λόγο πήρε ο κύριος Νίκος Τσάφος λεγοντας «Όταν βλέπουμε ποιες χώρες μπορούν εύκολα να αντέξουν χωρίς ρωσικό φυσικό αέριο και μπορούν να διαφοροποιήσουν τις ενεργειακές πηγές τους και να φέρουν αέριο από νέες αγορές. Όταν κάνουμε αυτή τη μεγάλη ανάλυση είναι η μεγάλη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των χωρών στην Ευρώπη που έχουν υποδομές. Υποδομές με ευελιξία. Πρέπει να υπάρχει ευελιξία. Υποδομές που μπορούν να πάνε από το 10 στο 15, στο 20». «Στην ενεργειακή κρίση οι υποδομές κάνουν τη διαφορά. Όταν κάνουμε την άσκηση της ενεργειακής ασφάλειας για το χειμώνα, αυτή η άσκηση είναι πιο εύκολη όταν έχεις τη Ρεβυθούσα. Τον αγωγό ΤΑΡ , τον IGB. Αυτή η άσκηση είναι πιο εύκολη λόγω των στρατηγικών υποδομών που έχουμε».
«Η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες. Ο ενεργειακός χάρτης της Ευρώπης αλλάζει. Με την πτώση των ροών από τη Ρωσία δημιουργείται ένα κενό. Το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί από την Ανατολική Ευρώπη στα παράλια, σε χώρες με πρόσβαση στο LNG. Σε χώρες όπως η Ελλάδα, που αντί να είμαστε στο τέλος της γραμμής πλέον είμαστε στην πρώτη γραμμή».
«Αυτό που βλέπουμε από την ενεργειακή κρίση, είναι ότι οι υποδομές που έχουμε χτίσει μας έχουν χρίσει εξαγωγέα ενεργειακής ασφάλειας. Ο μόνος λόγος που μπορούμε να το κάνουμε αυτό είναι γιατί έχουμε επενδύσει σε υποδομές κυρίως σε φυσικού αερίου». Ο κύριος Τσάφος αναφέρθηκε και στην απανθρακοποίηση «η Ελλάδα ήδη είναι από τις κορυφαίες χώρες στον κόσμο που παράγει ηλεκτρική ενέργεια από ήλιο και άνεμο. Η αγορά της ενέργειας πάει σε ένα σύστημα που εμείς είμαστε σε ηγετική θέση».
Ολοκλήρωσε την τοποθέτηση του απαντώντας στην ερώτηση, τι περιμένουμε από την Ευρώπη στα πλαίσια της ενεργειακή κρίσης, λέγοντας «Η υιοθέτηση του μηχανισμού για την ανάκτηση των υπερκερδών από την ηλεκτρική ενέργεια είναι πολύ θετικό και μια μεγάλη αναγνώριση για το τι έχουμε κάνει εμείς εδώ στην Ελλάδα.
Το επόμενο μεγάλο βήμα είναι εάν θα μπορέσουμε να επέμβουμε στην αγορά του φυσικού αερίου. Θα πάμε στις Βρυξέλλες και με τον υπουργό να συζητήσουμε για την υποβολή αυτού του πλαφόν. Έχουμε κάνει τεράστια πρόοδο στη συζήτηση για το πλαφόν και το καλοκαίρι δεν ήταν καθόλου δεδομένο. Έχουμε καταλήξει σε 3,4 σημεία που έχουμε διαφορετικές απόψεις για το πως πρέπει να αντιμετωπιστούν. Είμαστε σε καλή θέση ως Ευρώπη γι αυτόν το χειμώνα. Του χρόνου θα υπάρξουν κάποια ζητήματα. Αυτό που θα μας επιτρέψει να κάνουμε πολλά είναι η αποθήκευση φυσικού αερίου. Οπότε αποθήκευση ηλεκτρική ενέργειας και αποθήκευση φυσικού αερίου». M. Μανουσάκης: Χρειαζόμαστε πιο πυκνά ηλεκτρικά δίκτυα
Στη συνέχεια τοποθετήθηκε ο κύριος Μανουσάκης. Ο Δ/νων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ ανέφερε, «Ο ΑΔΜΗΕ φέτος για πρώτη φορά συμμετείχε στη διεθνή διάσκεψη του ΟΗΕ COP27 και εκεί εξηγήσαμε, πως προωθούμε ενεργά και τις διεθνείς διασυνδέσεις πέρα από τις εσωτερικές για να ανοίξουμε περισσότερους και ισχυρότερους πράσινους διαδρόμους για την Ευρώπη».
«Ταυτόχρονα θεωρούμε ότι χρειαζόμαστε και πιο πυκνά διεθνή δίκτυα όχι μόνο σε διακρατικό επίπεδο αλλά και σε διηπειρωτικό επίπεδο. Τη διασύνδεση της Ευρώπης με τη Βόρεια Αφρική και με την Μέση Ανατολή. Η διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου θα συνδέσει την Ευρώπη με την Βόρεια Αφρική μέσω της Ελλάδας και θα επιτρέψει την απορρόφηση καθαρής και φθηνής ενέργειας που παράγεται στην Αφρική».
«Ταυτόχρονα στηρίζουμε και την άλλη μεγάλη διασύνδεση της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ. Μέσα από αυτές τις υποδομές η χώρα μας έχει την ευκαιρία να εξελιχθεί σε κόμβο καθαρής ενέργειας σε τρεις ηπείρους».
Στη συνέχεια είπε, «Η COP27 δεν πήρε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την αναγκαία ανάπτυξη νέων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Τα δίκτυα αν και βρίσκονται στον πυρήνα της ενεργειακής μετάβασης, παραδόξως δεν βρίσκονται στο κέντρο της σχετικής πολιτικής ατζέντας. Εμείς θεωρούμε, αν θέλουμε να έχουμε επάρκεια στο μέλλον χρειαζόμαστε άμεσα, μια γενναία αύξηση των επενδύσεων σε ηλεκτρικά δίκτυα για να μπορεί να μεταφέρεται η πράσινη ενέργεια. Η ανάπτυξη των δικτύων δεν φαίνεται να απασχολεί τόσο την κεντρική συζητηση». Τέλος, τόνισε την ανάγκη να επιταχυνθεί ακόμα περισσότερο η αδειοδοτική διαδικασία για κατασκευή δικτύων.
Ι. Μητρόπουλος: Οι προμηθευτές φεύγουμε από το στενό πλαίσιο πώλησης ενέργειας
Στη δική του τοποθέτηση ο κύριος Μητρόπουλος ανέφερε, «οι υποδομές και οι συνθήκες εξελίσσονται. Ο καταναλωτής σήμερα μπορεί να έχει ενεργό ρόλο στην παραγωγή, κατανάλωση και αποθήκευσης ενέργειας. Ο καταναλωτής έχει πολύ μεγάλη ευελιξία στη χρήση φορτίων από το δίκτυο και μπορεί να προσφέρει φορτία στο δίκτυο. Οι προμηθευτές φεύγουμε από το στενό πλαίσιο πώλησης ενέργειας και προσφέρουμε ενεργειακές υπηρεσίες μέσα από νέες τεχνολογίες.
Το ζητούμενο είναι να μπορέσουμε να ελέγξουμε τη ζήτηση ενέργειας από όλους τους καταναλωτές.
«Ένα τέτοιο έξυπνο οικοσύστημα λανσάραμε σαν ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ που εξασφαλίζει εξοικονόμηση έως 20% άσχετα ποιος είναι ο προμηθευτής και τι ενέργεια καταναλώνει».
Maria – Rita Galli: Το φυσικό αέριο θα βοηθά πάντα στη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας
Στη συνέχεια μίλησε η κυρία Maria – Rita Galli. Στην τοποθέτηση της ανέφερε, «Στους πρώτους δέκα μήνες το αέριο που πέρασε από την Ελλάδα για να επανεξαχθεί τριπλασιάστηκε. Η ανάγκη για υποδομές LNG έχει δημιουργήσει μια ευκαιρία. Ήδη φέτος κάναμε ένα σημαντικό βήμα με τον IGB και στο τέλος του επόμενου χρόνου θα έχουμε τη διασύνδεση με τον τερματικό σταθμό Αλεξανδρουπόλεως».
«Η υπάρχουσα υποδομή και αυτές που σχεδιάζονται θα επιτρέψουν την πρόσβαση σε LNG και στις γειτονικές χώρες.
Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που απαιτούνται πολλές επενδύσεις για να εξασφαλίσουμε την επάρκεια φυσικού αερίου».
«Χωρίς το φυσικό αέριο δεν θα μπορούσαμε να έχουμε την εκμετάλλευση της ηλιακής και αιολικής ενέργειας. Χρειαζόμαστε έναν ισχυρό εταίρο να μπορεί να παρεμβαίνει όταν οι ΑΠΕ δεν είναι διαθέσιμες.
Ολοκληρώνοντας τόνισε και την ανάγκη για περισσότερες υποδομές αποθήκευσης.
«Το φυσικό αέριο θα βοηθά πάντα στη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας. Δεν έχουμε επενδύσεις περισσότερο στην αποθήκευση αερίου. Είναι μια μορφή που απαιτεί περισσότερη αποθήκευση».
Κ. Σιφναίος: Οι μόνες πραγματικά ανεξάρτητες υποδομές είναι τα τερματικά υγροποιημένου φυσικού αερίου
Από τη δική του πλευρά ο κύριος Σιφναίος τόνισε, «Η συζήτηση έχει αλλάξει χωρίς να έχει χαθεί ο στόχος της μετάβασης σε οικονομία μηδενικών ρύπων. Η ανάγκη για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο είναι άμεση πραγματικότητα και προτεραιότητα».
«Στην πράξη οι μόνες υποδομές που μπορούν προσφέρουν αναλλακτική προμήθεια φυσικού αερίου είναι ο αγωγός ΤΑΡ και τα τερματικά LNG. Τα τερματικά LNG είναι οι μόνες πραγματικά ανεξάρτητες υποδομές, με την έννοια της όδευσης. Τα τερματικά που λειτουργούν στην περιοχή δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της περιοχής στην ΝΑ Ευρώπη».
«Για να λειτουργήσουν όμως αποτελεσματικά τα τερματικά είναι κρίσιμο να ολοκληρωθεί ένα πλέγμα έργων που βρίσκονται στην περιφέρεια μας για να ενισχύσουν την ενεργειακή ρευστότητα και να επιτύχουν την εξισορρόπηση των τιμών».
«Οι υπόγειες αποθήκες παίζουν σημαντικό ρόλο και η απουσία τους από την Ελλάδα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά. Το FSRU Αλεξανδρούπολης υποστηρίζει την βιωσιμότητα πολλών διαβαλκανικών υποδομών».
Ακολούθως το λόγο πήρε ο κύριος Nunzio Ferrulli «Η Ιtal Gas αποφάσισε να κάνει ένα μεγάλο βήμα μπροστά, αποφασίσαμε να κάνουμε μια μεγάλη διακρατική συνεργασία. Αποφασίσαμε να επενδύσουμε ένα δις. ευρώ για αναβάθμιση και κατασκευή νέων δικτύων, στην Ελλάδα και στην Ιταλία. Είναι γνωστό πως δεν υπήρχαν τέτοιες υποδομές».
«Δεν θέλουμε απλά να αναπτύξουμε τους πελάτες μας από 600.00 που είναι τώρα σε ένα εκατομμύριο μέχρι το 2028 αλλά η επένδυση θα εστιάσει στην ανάπτυξη του βιομεθανίου στην Ιταλία το οποίο θα το αναπτύξουμε και με ντόπιους φορείς.
«Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά νησιά, και αυτό αποτελεί σημαντικό ζήτημα και ξέρουμε ότι αυτά τα νησιά πρέπει να διασυνδεθούν με το εθνικό δίκτυο. Στην Ιταλία , το 2020, η μόνη περιοχή που δεν ηταν συνδεδεμένη με το δίκτυο ήταν η Σαρδηνία. Ξοδέψαμε μισό δισ. ευρώ για να συμπεριλάβουμε και τη Σαρδηνία στο δίκτυο, σε αυτό μας βοήθησε και η Ιταλική κυβέρνηση. Πλέον η Σαρδηνία έχει δίκτυο LNG. Αυτό θέλουμε να κάνουμε και στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα τεράστιο εγχείρημα».
Γ. Σάλτας: Ο IGB έχει μεταφέρει 120 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου
Ο κύκλος ολοκληρώθηκε με τον κύριο Σάλτα, ο οποίος έκανε μια μικρή παρουσίαση του αγωγού IGB και της σημαντικότητας του για την περιοχής. Αναλυτικά είπε, «ο IGB έχει δύο σημεία διασύνδεσης. Ένα στην Κομοτηνή με τον ΤΑΡ και στον ΔΕΣΦΑ, και ένα στη Στάρα Ζαγκόρα με το εσωτερικό δίκτυο διανομής στη Βουλγαρία. Καταφέραμε να πάρουμε τις άδειες λειτουργίας τόσο σε Ελλάδα και Βουλγαρία και να καταχωρηθούμε ως ανεξάρτητος διαχειριστής μεταφοράς ενέργειας και από την ΕΕ. Μέχρι τώρα ο αγωγός έχει μεταφέρει 120 εκατομμύρια κυβικά μέτρα».
«Ο στρατηγικός ρόλος της υποδομής εξασφαλίζει την επάρκεια αερίου στη Βουλγαρία. Η μεταφορική του ικανότητα, ισούται με την ετήσια κατανάλωση αερίου στη Βουλγαρία. Ο αγωγός κατέστη το πρώτο σημείο εισαγωγής αερίου στη Βουλγαρία. Ο αγωγός είναι σημαντικός σε γεωπολιτικό επίπεδο καθώς προσφέρει σταθερότητα στην περιοχή και διασφαλίζει την ενεργειακή σταθερότητα για την περιοχή»
Φ. Καραβίας: Οι εξαγωγές πράσινης ενέργειας και φυσικού αερίου μπορούν να προσφέρουν 3-5 δισ. στο ΑΕΠ
Το θεματικό πάνελ έκλεισε με τον κύριο Φωκίων Καραβία, Διευθύνων Σύμβουλος, ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ΑΕ.
Στην συζήτηση που πραγματοποίησε με τον δημοσιογράφο Νίκο Χατζηνικολάου, ανέφερε ότι: «Το 2018 είχαμε βγάλει μια πρώτη μελέτη που είχε επισημάνει την ευκαιρία της χώρας να γίνει ενεργειακός κόμβος στην ΝΑ Ευρώπη. Η ενέργεια μπορεί να προσελκύσει ξένους επενδυτές στη χώρα».
«Για τη χώρα μας υπάρχουν προκλήσεις και ευκαιρίες. Παραδοσιακά η χώρα μας δεν είχε αποθέματα σε ορυκτά καύσιμα όμως έχει άφθονο ήλιο και αέρα» είπε.
Και πρόσθεσε ότι: «Η βασικότερη πρόκληση είναι η επάρκεια ενέργειας στο περιβάλλον που διανύουμε» .
«Χρειάζεται να εμπλουτίσουμε το δυναμικό ΑΠΕ. Στην πράξη υπάρχουν δυσκολίες κυρίως με τις αδειοδοτήσεις και την ανάπτυξη των δικτύων», ανέφερε.
Ο κ. Καραβιάς κατέληξε λέγοντας ότι: «Η χώρα θα μπορέσει να γίνει ένας εξαγωγέας ενέργειας, τώρα εξάγουμε προϊόντα διυλιστηρίου και πιστεύω στο μέλλον θα μπορέσουμε να εξάγουμε ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο. Αυξάνοντας κατά 40% τις εξαγωγές σε αυτόν τον τομέα μπορεί να προσθέσει 3 με 5 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας».
Η Ενεργειακή Πολιτική και οι υποδομές στο επίκεντρο του 5th AIF
