Πώς έγινε η σύνδεση του Αγίου Φανουρίου με την πίτα και τα χαμένα αντικείμενα;
Η φανουρόπιτα είναι παραδοσιακή γλυκιά νηστίσιμη πίτα της ελληνικής κουζίνας και προσφέρεται ανήμερα στην ημέρα μνήμης του Αγίου Φανουρίου, στις 27 Αυγούστου, οπότε και η πίτα δίνεται στους πιστούς σαν ευλογία. Δεν περιέχει βούτυρο, είναι λοιπόν ένα κέικ λαδιού και οι πιστοί ζητούν με την προσφορά της πίτας τη «φανέρωση» αντικειμένων ή ανθρώπων ή γενικά να βρουν κάτι που ψάχνουν. Η πίτα σύμφωνα με την παράδοση είναι για την την συγχώρεση της μητέρας του Αγίου, που ήταν μια αμαρτωλή γυναίκα πολύ σκληρή με τους φτωχούς.
Παρασκευή Στην πιο απλή της εκδοχή η φανουρόπιτα έχει μονο 7 υλικά, όσα και τα μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Ονομασία Φανουρόπιτα – Η Ευχή Η Ευχή αυτή διαβάζεται κατά την παρασκευή της Φανουρόπιτας που φτιάχνουμε προς τιμήν του Αγίου Φανουρίου:
Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Ουράνιος Άρτος, ο της βρώσεως της μενούσης εις τον αιώνα πλουσιοπάροχος χορηγός, ο δοτήρ των αγαθών, ο δέ Ηλιού τροφήν αγεώργητον πηγάσας, η ελπίς των απηλπισμένων, η βοήθεια των αβοηθήτων και σωτηρία των ψυχών ημών.
Ευλόγησον τα δώρα ταύτα και τους ταύτα σοι προσκομίσαντας, εις δόξαν σήν και τιμήν του αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Φανουρίου. Παράσχου δέ, αγαθέ, τοις ευπρεπίσασι τους πλακούντας τούτους, πάντα τά εγκόσμια καί υπερκόσμια αγαθά σου. Εύφρανον αυτούς εν χαρά μετά του προσώπου σου, δείξον αυτοίς οδούς προς σωτηρίαν.
Τα αιτήματα τών καρδιών αυτών καί πάσαν τήν βουλήν αυτών ταχέως πλήρωσον, οδηγών αυτούς προς εργασίαν τών εντολών σου, ίνα διά παντός εν ευφροσύνη καί αγαλλιάσει υμνώσι καί δοξάσωσι το πάντιμον καί μεγαλοπρεπές όνομά σου, πρεσβείαις της υπερευλογημένης Θεοτόκου, του αγίου ένδοξου νεομάρτυρος Φανουρίου, του Θαυματουργού, καί πάντων σου τών αγίων. Αμήν.
Η συνταγή: Προετοιμασία: 0:10′ – Μαγείρεμα: 1:10 – Μερίδες: 16
ΥΛΙΚΑ:
1⅓ φλ. ελαιόλαδο απαλό (ή σπορέλαιο) Προαιρετικά
1/2 φλ. σουσάμι 1 κ.γλ. γεμάτο κανέλα ΕΚΤΕΛΕΣΗ:
Αυτή η αφράτη, νηστίσιμη φανουρόπιτα με ελαιόλαδο, όπως και όλα τα παραδοσιακά γλυκά, είναι μια πολύ εύκολη συνταγή.
Σε ένα μπολ βάζουμε το λάδι, τη ζάχαρη, το ξύσμα και τα κανελογαρίφαλα. Με σύρμα δουλεύουμε το μείγμα για 2-3΄ να γίνει σαν κρέμα και να λιώσει καλά η ζάχαρη. Προσθέτουμε το κρασί κι ανακατεύουμε.
Διαλύουμε τη σόδα στο χυμό πορτοκάλι, σε μια κανάτα κι ανακατεύουμε πάνω από το μπολ με το μείγμα της φανουρόπιτας, γιατί φουσκώνει και χύνεται ο χυμός. Ανακατεύουμε το πορτοκάλι μέσα στα υλικά. Προσθέτουμε το αλεύρι και με το σύρμα ανακατεύουμε. Το μείγμα φανουρόπιτας θα μοιάζει με χυλός.
Θα χρησιμοποιήσουμε ελαφρά λαδωμένο ταψάκι 30χ24 εκ. Αν χρησιμοποιήσετε σουσάμι, πασπαλίζετε το μισό στη βάση και στα τοιχώματα του ταψιού. Το υπόλοιπο θα το πασπαλίσετε στην επιφάνεια της φανουρόπιτας.
Έχουμε προθερμάνει καλά τον φούρνο στις αντιστάσεις πάνω κάτω, στους 170 βαθμούς C και θα ψήσουμε στην κάτω σχάρα για 1 ώρα και 10΄ περίπου. Εναλλακτικά, ψήνουμε στον αέρα στους 160 βαθμούς C, στην μεσαία σχάρα για περίπου 50΄.
Πριν βγάλουμε τη φανουρόπιτα από το φούρνο, τσεκάρουμε το κέντρο της με μαχαίρι, να βεβαιωθούμε ότι ψήθηκε σωστά. Το μαχαίρι πρέπει να βγαίνει στεγνό από ζύμη.
Η φανουρόπιτα αφού ψηθεί, θα φουσκώσει και θα διπλασιαστεί σε όγκο, η επιφάνεια της θα ροδίσει καλά και το άρωμα της θα σας τρελάνει. Αφήστε να κρυώσει και να τραβήξει τα υγρά από την θερμοκρασία του φούρνου. Κόψτε σε κομμάτια και σερβίρετε κι αν θέλετε πασπαλίστε με άχνη και κανέλα
Λίγα ακόμα μυστικά για τη νηστίσιμη και αφράτη φανουρόπιτα
• Η φανουρόπιτα θέλει καλό ψήσιμο σε μέτρια θερμοκρασία γύρω στην 1 ώρα και κάτι η 1 ώρα παρά, ανάλογα με ποιο τρόπο θα ψήσετε, αντιστάσεις ή αέρα.
• Για να γίνει αφράτη η φανουρόπιτα, πρέπει να λιώσει καλά η ζάχαρη μέσα στο λάδι και τα δυο μαζί να γίνουν σαν κρέμα.
• Η ζύμη της φανουρόπιτας πρέπει να είναι σαν χυλός όχι σφιχτή.
• Για να γίνει αφράτη η φανουρόπιτα, πρέπει να ανακατέψετε το μείγμα όσο λιγότερο γίνεται, από την ώρα που θα μπει το αλεύρι. Αλλιώς, θα γίνει ελαστική και σφιχτή.
•Αν δεν έχετε γλυκό κρασί, ανακατέψετε λίγο πετιμέζι ή μέλι, με ένα οποιοδήποτε κρασί.
•Αν χρησιμοποιήσετε καρύδια και σταφίδες, για να μείνουν σε όλη τη φανουροπιτα και να μην πάνε στον πάτο του ταψιού κάντε το εξής: Βάλτε καρύδια χοντροκομμένα και σταφίδες σε ένα μπολ. Ραντίστε με 2-3 κουταλιές κρασί η χυμό πορτοκάλι κι ανακατέψτε να βραχούν. Πασπαλίστε με λίγο από το συνολικό αλεύρι. Ανακατέψτε ξανά για να ντυθούν όλα με το αλεύρι. Αφού προσθέσετε το αλεύρι στα υλικά, ρίξτε μέσα και τα καρύδια με τις σταφίδες. Κάντε απαλό ανακάτεμα.
Πηγές: Βικιπαιδεία, argiro.gr
Τα υλικά πρέπει κατά την παράδοση να είναι μονός αριθμός, κατά περιοχή εφτά, εννιά ή έντεκα υλικά. Τα υλικά πρέπει να είναι όλα νηστίσημα, γι’ αυτό και δεν περιέχει ελαιόλαδο αλλά φυτικό λάδι. Τα βασικά / συνηθέστερα υλικά είναι: αλεύρι, φυτικό λάδι, ζάχαρη, χυμός πορτοκάλι, μπέικιν πάουντερ, καρύδια, σταφίδες. Άλλα υλικά μπορεί να περιλαμβάνουν κανέλα, γαρίφαλο, σόδα και νερό.
Η ονομασία προέρχεται από τον Άγιο Φανούριο. Το έθιμο της πίτας γίνεται παραδοσιακά από ορισμένους Χριστιανούς Ορθόδοξους ώστε να φανερώσει ο Άγιος σε κάποιον κάποια δουλειά ή ένα αντικείμενο που χάθηκε ή κάποια χαμένη υπόθεση. Επίσης, γίνεται προκειμένου να έχει κάποιος υγεία (σύμφωνα με τη δοξασία), ενώ στην Κρήτη, την Κύπρο και άλλες περιοχές, η φανουρόπιτα φτιαχνόταν για να βρουν οι ανύπαντρες κόρες γαμπρό.
1⅓ φλ. ζάχαρη
1/2 φλ. γλυκό κρασί
1½ φλ. χυμό πορτοκάλι και ξύσμα από 2 πορτοκάλια
1 κ.γλ. σόδα
κανελογαρίφαλα
4 φλ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του (500 γραµ)
1 φλ. σταφίδες ανάμεικτες
1 φλ. καρύδια χοντροκομμένα
Για το μείγμα μπαχαρικών
1/2 κ.γλ. γαρίφαλο
1/3 κ.γλ. μοσχοκάρυδο
Φανουρόπιτα: Πώς φτιάχνεται, η ευχή και ο συμβολισμός
