Οσοι έχετε επισκεφτεί τον Παρθενώνα, σίγουρα δεν θα έχετε προσέξει ότι το επιστύλιό του είναι γεμάτο με τρύπες. Ποιος είναι όμως ο ρόλος της ύπαρξής τους;
Ας πάμε λίγο πίσω στο χρόνο…
Η νίκη
Το Ιούνιο του 334 π.Χ. ο Αλέξανδρος ο Γ΄ πέτυχε θριαμβευτική νίκη επί των Περσών στο Γρανικό ποταμό. Με την νίκη αυτή άνοιξε ουσιαστικά ο δρόμος για την κατάκτηση της Περσικής αυτοκρατορίας, κατάκτηση που θα του έδινε την επωνυμία Μέγας και θα δημιουργούσε μια νέα εποχή. Τα τρόπαια
Μετά από τη νίκη αυτή, ο Αλέξανδρος ανέθεσε ένα σύνταγμα 25 αγαλμάτων στο ιερό του Διός στο Δίον της Μακεδονίας, τα οποία απεικόνιζαν τους 25 εταίρους που έπεσαν σ’ αυτή την μάχη.
Έστειλε όμως κι ένα άλλο μεγάλο ανάθημα στην Ακρόπολη των Αθηνών, ένα σύνολο από 300 πανοπλίες, όπως αναφέρει ο Αρριανός, με την αναθηματική επιγραφή «Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες, πλην Λακεδαιμονίων, από των Βαρβάρων των την Ασία κατοικούντων». Μέρος αυτού του αφιερώματος πρέπει να αποτελούσαν και επίχρυσες ασπίδες οι οποίες αναρτήθηκαν στον Παρθενώνα. Η προϋπάρχουσα παράδοση
Η πράξη αυτή του Αλεξάνδρου, να αφιερώσει όπλισμό σε ένα ιερό, δεν ήταν χωρίς προηγούμενο. Η ανάθεση όπλων στα τοπικά και πανελλήνια ιερά αποτελούσε διαδεδομένη πρακτική ήδη από την αρχαϊκή περίοδο. Οι αναθέτες πρόσφεραν είτε τον οπλισμό που έφεραν οι ίδιοι στη μάχη (όπως το κράνος που αφιέρωσε ο Μιλτιάδης στο ιερό του Δία στην Ολυμπία), είτε (κυρίως) για οπλισμό που εγκαταλείφθηκε από τον νικημένο εχθρό ή ακόμα καλύτερα πάρθηκε από αυτόν μετά τον θάνατο του στην μάχη.
Την πρακτική μαρτυρούν τα ευρήματα στην ίδια την Ακρόπολη αλλά κυρίως στην Ολυμπία και τους Δελφούς. Εφόσον επρόκειτο ουσιαστικά για ανακοίνωση της νίκης από τους νικητές προς τους επισκέπτες του ιερού, η προτίμηση σε ιερά πανελλήνιας ακτινοβολίας είναι κατανοητή. Τα αναθήματα συνοδεύονταν συνήθως από επιγραφή με την προέλευση του οπλισμού και το όνομα του αναθέτη. Τα όπλα αυτά είτε αναρτώνταν στους τοίχους των ναών, είτε στήνονταν σαν τρόπαια στους εξωτερικούς χώρους των ιερών. Στην τελευταία περίπτωση χρησιμοποιούσαν ξύλινους πασσάλους, πάνω στους οποίους στήριζαν μια ανασύνθεση της πανοπλίας (αποτελούμενης από θώρακα, κράνος, ασπίδα, περικνημίδες) συνοδευόμενης από τον επιθετικό οπλισμό.
Η ανάρτηση ασπίδων στους τοίχους ναών μαρτυρείται ήδη από τον 5ο αιώνα. Οι Σπαρτιάτες είχαν αναρτήσει χρυσή ασπίδα στο ναό του Διός στην Ολυμπία για την νίκη τους στην Τανάγρα το 457 π.Χ., ενώ ο Παυσανίας αναφέρει ότι στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς είδε ασπίδες αναρτημένες από τους Αθηναίους, λάφυρα από τους Πέρσες.
Ρωμαίοι μιμητές Το έθιμο αυτό συνεχίστηκε και στους μετέπειτα αιώνες και βρήκε μιμητές ακόμα και ανάμεσα στους Ρωμαίους. Για παράδειγμα, ο στρατηγός Μόμμιος ανέθεσε ασπίδες στην Ολυμπία μετά την καταστροφή της Κορίνθου.
Ακολουθήστε το dokari.gr στο Google News!
